Không khí ở vườn thực vật tựa như nhung tơ nặng trĩu thấm nước, chứa đầy vô số phân tử hương kỳ lạ. Không phải thứ mùi mặn chát của gió biển Changi hay mùi tanh hôi của bùn đáy, hơi thở nơi đây phức tạp, dày đặc, ngọt ngào đến mức gần như sền sệt—những đóa hoa trắng muốt khổng lồ không tên tỏa ra hương thơm đậm đặc như sữa, đan xen với mùi tinh dầu cay nồng từ lá Phật thủ vừa bẻ gãy, cùng một thứ vị ngọt chua nồng nặc mùi đất, tựa như rễ cây ninh nhừ, bốc lên không ngừng từ lớp mùn nâu sẫm dưới chân.
Tô Uyển đứng dưới vòm cổng dẫn vào vườn lan quốc gia, ánh mặt trời bị lọc qua tầng tầng lớp lớp dây leo và tán lá chằng chịt trên đầu, những đốm sáng loang lổ rải xuống quanh chân cô.
Cách đó vài bước, Trình Ngạn Quân đột nhiên dừng lại. Anh không ngoảnh đầu, thân hình gầy guộc khẽ dừng trong bóng xanh đậm đặc tại lối vào. Dưới xương bả vai trái áo sơ lanh lem luốc vết thuốc, vải áo hơi lõm xuống, là hộp thuốc. Anh với tay vào túi vải bố đeo chéo sau lưng, lấy ra một bộ quần áo cuộn tròn. Áo khoác len mỏng màu xám sắt được mở ra, đường đan dày đặc và thô ráp, tựa như những gợn sóng biển sâu đông cứng. Anh xỏ hai tay vào, tay áo dài quá cổ tay, chỉ lộ ra hai đốt ngón tay đầu tiên. Cảm giác gai gai của sợi len có vẻ không hợp với cái nóng ngột ngạt. Cánh tay phải cử động mượt mà, cánh tay trái thì cứng đờ khi xỏ qua ống tay, đường nét vai cổ căng thẳng tạo thành góc cứng tạm thời, cuối cùng tay áo che đi vết bầm tím màu tím sẫm không tồn tại nhưng in hằn trên võng mạc Tô Uyển.
Tô Uyển nhìn màu xám sẫm của len nuốt chửng những vết thuốc mờ trên vạt áo sơ mi, vải xám sẫm khiến làn da cổ vốn đã xám xịt của anh càng giống như sáp cũ phủ bụi. Mồ hôi thấm ra từ vùng thái dương, lăn qua những sợi tóc mai mới mọc còn xanh rì chưa kịp cắt tỉa.
Anh bước vào hành lang xanh dài dưới vòm cổng, lối đi được kết cấu từ những khúc gỗ nguyên thô ráp, phủ đầy dây leo xanh mướt, cành lá rậm rạp đan xen vào nhau, bóp nghẹt ánh sáng trời thành những đốm sáng vụn màu xanh lục dính dịch chảy qua kẽ lá.
Trình Ngạn Quân đi trước, luôn giữ khoảng cách vài bước. Mặt sau áo khoác dưới ánh sáng mờ ảo gần như hòa làm một với bóng sâu của dây leo, chỉ có vài sợi xám nhỏ bị sờn ở mép áo hơi trắng lên dưới ánh sáng yếu ớt. Ánh nhìn của Tô Uyển đuổi theo những đốm trắng viển vông ấy, tựa như theo dõi sinh vật phù du phát quang mờ ảo dưới biển sâu. Màu xanh ép tầm mắt từng lớp, trong bóng râm thỉnh thoảng vụt ra tiếng chim kêu, âm điệu kỳ quái và thảm thiết, như những mảnh kim loại gỉ sét cọ vào nhau.
Anh dừng trước một khóm lan Hồ Điệp nở trên bức tường xanh, hoa hình cánh bướm xòe cánh, cánh hoa mỏng như giòn, hiện lên những sắc độ không tưởng: tím đỏ, xanh ngọc và cam vàng tựa kim loại nóng chảy hòa trộn, cháy rực rỡ trên nền tối om.
Thằng bé thường lẻn vào góc sau nhà kính, giọng Trình Ngạn Quân vang lên đột ngột, không chủ ngữ rõ ràng, bóng hoa cách biệt tiếng bước chân tuần tra của người trông coi. Anh không nhìn Tô Uyển, đầu ngón tay hơi nâng lên, chỉ về phía xa một góc hành lang xanh gần như tối om. Nơi đó bị che phủ hoàn toàn bởi bóng đen nặng nề của cây nhiệt đới lá to như quạt, đen như mực đặc.
Tô Uyển lập tức mở cuốn nhật ký, trang giáy hơi dính trong hơi ẩm nóng, đầu ngón tay lướt qua đoạn văn thổn thức thời trai trẻ của cha:
Ngày 19 tháng 4 năm 1988. Hoa Lan Hồ Điệp như bị đổ lật thùng phẩm màu, lại cháy lên những ngọn lửa nhỏ đủ sắc. Tóc xoăn của cô ấy dính mồ hôi dưới gáy. Ngón tay bóp nát một mảnh lá khô, đưa cho tôi một hạt nhỏ màu nâu sẫm, ngửi thấy mùi thơm xốc. Cô ấy đặt hạt đó vào lòng bàn tay tôi, đầu ngón tay trượt qua mồ hôi lòng bàn tay, như một ngọn lửa nhỏ liếm qua…
Ánh mắt Tô Uyển từ trang viết ngẩng lên, nhìn đường viền gương mặt nghiêng của Trình Ngạn Quân. Anh nói bóng hoa cách biệt tiếng bước chân, trong nhật ký chàng trai trẻ cũng tránh được sự tuần tra của người làm vườn. Anh lặp lại bản chất của hành động, ngón tay đưa cho, hạt nhỏ màu nâu sẫm? Ngửi thấy mùi thơm xốc? Cô đảo mắt gấp xuống nền đất ẩm ướt dưới khóm hoa, lớp mùn hỗn hợp lá khô và rêu trơn bóng và sáng bóng. Trình Ngạn Quân bỗng quay người, không nhìn góc khuất nữa, bước đến nơi ánh sáng chuyển động sâu hơn trong hành lang xanh, vạt sau áo khoác cuốn lên luồng khí nhẹ làm rung những tua cuốn của dây leo.
Tô Uyển nắm chặt mép bìa cứng nhật ký. Hạt giống! Hương thơm! Cảm giác kỳ lạ không thể diễn tả của chàng trai trong nhật ký, Trình Ngạn Quân một lần nữa với độ chính xác gần như sao chép, đã chỉ ra vị trí và hành động bí mật thời trẻ của cha. Anh đang dẫn dắt, đang khôi phục, mang theo cái giá phải trả là những vết kim trên cánh tay.
Trong nhà kính tại lối vào vườn lan, luồng khí nóng ẩm như áp lực hữu hình đè nén lồng ngực. Lá cây đổ xuống những bóng râm dày màu xanh lục đậm, không khí là thứ mật đặc sánh, hòa lẫn hơi nước bốc lên và hương thơm nồng của hàng trăm loài hoa lạ đan xen. Tô Uyển cảm thấy khó thở, như chìm xuống vực sâu của mật hoa. Bóng người gầy dài màu xám của Trình Ngạn Quân dừng trước lối đi quấn đầy rễ cây và rễ khí, anh hơi nghiêng người, cằm khẽ gật về phía trước bên phải.
Sang phải. Xuyên qua rừng Thiên Điểu. Giọng nói hạ thấp, như sợ kinh động những sinh khí trú ngụ nơi đây, dưới chân non bộ cuối rừng có một khe hở… có thể chui vào người, không ánh sáng, trên vách đá ẩm ướt mọc đầy rêu nước lạnh lẽo. Miêu tả của anh mang theo cảm giác chạm.
Tô Uyển rẽ phải theo lời, lá Thiên Điểu dày như da cọ vào cánh tay, để lại những giọt nước lạnh và nhờn. Hoa thơm nồng nặc như bức tường vô hình. Cô cúi đầu đối chiếu từng câu trong nhật ký.
… khe nứt đen dưới chân non bộ gần bể nước, hẹp đến mức chỉ có tôi và cô ấy biết. Vách đá trơn nhờn và lạnh buốt, giơ tay không thấy ngón…
Từng chữ đều khớp chính xác với chỉ dẫn của Trình Ngạn Quân, khe đá, không ánh sáng, cảm giác ẩm ướt. Làm sao anh biết được, như chính người cha phụ hồn chỉ dẫn!
Chui qua khe hẹp, bên trong quả nhiên tối đen như mực. Không khí mang theo hơi ẩm lạnh lẽo và tanh tưởi của đáy giếng sâu, Trình Ngạn Quân cũng chui vào, hai người bị giam trong bóng tối tuyệt đối và vách đá lạnh lẽo, bề mặt thô ráp của áo khoác hơi cọ vào da phía ngoài cánh tay Tô Uyển. Hơi thở của anh ở khoảng cách gần, nhẹ, nông, mang theo nhịp điệu suy nhược sau bệnh tật, được khuếch đại trong tĩnh lặng đen ngòm. Sống lưng Tô Uyển căng cứng, không gian bí mật thời trẻ của cha chồng lấp hiện thực, gần như có thể chạm vào nhịp tim gấp gáp e thẹn thuở thiếu niên. Sự hiện diện của Trình Ngạn Quân là thực thể duy nhất mang hơi ấm, nhưng lại giống như lớp rêu cổ bám trên vách đá.
Trong bóng tối, một tiếng tách yếu ớt vang lên. Là khóa kim loại dây đeo máy ảnh đập vào vách đá? Hay là đốt ngón tay anh vô ý gõ vào gờ đá lồi? Sau một tiếng ngắn ngủi, không gian trở lại với sự tĩnh lặng chết chóc như biển sâu. Hơi thở Trình Ngạn Quân làm lay động những sợi tóc mai của Tô Uyển, ấm áp và hơi ngứa. Tô Uyển cảm thấy mu bàn tay mình vô ý chạm vào ống tay áo len của anh, đường đan cọ vào da. Bí mật tuổi trẻ cha giấu kín bị hai người lạ ép chặt, hơi thở Trình Ngạn Quân như ngọn gió âm thổi từ kẽ đá.
Lâu lắm.
Đi thôi, chẹt chết trong khe đá mốc meo này có ý nghĩa gì. Giọng Trình Ngạn Quân xé tan sự ngưng đọng, mang chút bất mãn bị bóng tối ủ nóng, cũng lẫn đi nét đặc trưng suy nhược. Anh rút ra đầu tiên từ khe hẹp, động tác làm vụn đá rơi lả tả. Tô Uyển theo sau, hít một hơi không khí nóng ẩm và sáng sủa, phổi đau nhói vì hương hoa. Trong ánh sáng, Trình Ngạn Quân cúi đầu chỉnh lại ống tay len xám bị cọ sâu hơn, ánh mắt lướt qua một vết rêu xanh ướt nhờn dính trên đó, chân mày hơi nhíu.
Hai người bước vào thung lũng Hồng Môn, màu đỏ rực như lưỡi lửa. Những nụ hoa hình tim đỏ rực che kín trời như máu đông đặc trên sóng lá xanh thẫm, ánh nắng bị nhuộm đỏ bởi dịch hoa. Không khí nóng như lò hấp, hương hoa nồng đến choáng váng, một cảm giác say say gần như ngây ngất. Tia nước phun sương xịt giữa những khóm hoa, giọt nước hòa lẫn ánh nắng nóng bỏng, dính vào từng tấc da hở.
Trình Ngạn Quân đứng trên bục quan sát bị bao vây bởi màu đỏ thắm, không lập tức đi đến nơi hoa nở rậm rạp, mà dừng bước trước một chiếc ghế gỗ dài đơn độc ở rìa. Chiếc ghế dài sơn xanh lục nhạt đã bong tróc nhiều chỗ, lộ ra lớp sơn lót trắng xám. Anh ngồi xuống không nói năng, Tô Uyển đứng cách vài bước, dựa lưng vào lan can sắt, ánh nắng nung nóng thanh kim loại thấm vào da.
Hai người im lặng, tiếng xì xào của vòi phun sương, tiếng xào xạc của những cánh hoa Hồng Môn dày cọ vào nhau trong gió nóng, là bản nhạc đệm duy nhất cho thung lũng rực lửa. Trình Ngạn Quân lấy từ túi áo khoác xám đậm một hộp thuốc nhỏ bằng thép không gỉ dẹt, mép nắp hộp dưới ánh sáng mạnh lóe lên vệt trắng chói. Anh dùng ngón tay nhợt nhạt thiếu máu mở nắp, đổ ra vài viên thuốc, màu trắng, hình bầu dục, mép nhẵn nhụi như đúc bằng máy. Anh nhanh chóng đưa thuốc vào miệng, không nước, hàm dưới co giật dữ dội vài lần vì nuốt khô, yết hầu lên xuống khó nhọc, đường gân nổi lên ở cổ rõ đến kinh hãi.
Anh cất hộp thuốc, nhanh chóng nhét lại vào túi, tay trái vô thức siết chặt chỗ cánh tay trái được len che phủ. Chất liệu dày thô ráp không che giấu được sự run rẩy nhỏ nhưng liên tục, như co thắt cơ bắp. Thuốc đang phát huy tác dụng nhanh chóng? Kìm nén thứ gì? Là di chứng từ hiện ảnh, hay cái giá phải trả để duy trì lần hiện ảnh tiếp theo?
Trái tim Tô Uyển đập thình thịch trong lồng ngực, cô lấy điện thoại. Màn hình dưới ánh nắng dữ dội như thủy ngân tan chảy, ngón tay lướt qua, mở camera trước. Ống kính ghi lại hình ảnh cô, những khóm Hồng Môn rực cháy ở xa, và màu xám đậm trên ghế dài, bóng cắt gương mặt nghiêng Trình Ngạn Quân chìm trong biển hoa đỏ rực.
Cô nhẹ nhàng nhấn nút chụp.
Rắc —
Âm thanh cửa trập mô phỏng điện tử không đáng nghe trong ồn ào của thung lũng hoa, Trình Ngạn Quân nghe thấy liền ngoảnh đầu, nhanh như động vật hoạt động đêm bị giật mình, ánh sáng lóe trong mắt sắc như dùi đâm thẳng vào Tô Uyển. Co thắt cơ bắp cánh tay cũng ngừng nửa nhịp, thân thể hơi ngả về sau vì quay đầu quá mạnh. Áo khoác xếp nếp chất đống trên ngực, anh như một con thú bị đánh thức bởi âm thanh chói tai trong giấc ngủ say, với sự cảnh giác nguyên thủy xuyên không gian khóa chặt mục tiêu.
Cánh tay cầm điện thoại của Tô Uyển cứng đờ giữa không trung.
Vài giây đối mặt tĩnh lặng, ánh sắc sắc lạnh trong mắt Trình Ngạn Quân mới từ từ lắng xuống, như sắt nóng chảy đông cứng lại, trở về màu nước sâu thấm đẫm mệt mỏi.
Hiện ảnh phải đợi ban đêm. Phải ngâm thấm trong thuốc hiện hình mới được. Giọng anh trở lại vẻ khàn đặc trưng, như vỏ sò thô ráp cọ vào đá ngầm, dưới ánh sáng… bong bóng tan nhanh. Thu hồi ánh mắt, tầm nhìn hướng về những điểm sáng lấp lánh lơ lửng giữa khóm hoa xa xa, đồng tử mất tập trung,… cuộn phim của lão già… không chịu nổi ánh sáng mạnh.
Anh đứng dậy, cánh tay trái buông thõng bên hông, dưới ống tay áo len, sự run rẩy dường như bị kìm nén, nhưng đầu ngón tay vô thức co duỗi nhẹ, để lộ cuộc giằng co liên tục dưới da thịt. Anh giơ tay phải chỉ về góc bị sương mù che phủ sâu trong biển hoa Hồng Môn, cánh tay vung trong không trung.
Thấy chỗ bệ đá kia không? Dựa vào đống đá phủ đầy dây leo, miêu tả vẫn chính xác như người đo đạc, ngày xưa ngồi xổm đó vẽ… tránh nắng, màu Hồng Môn vừa vẩy góc trên bên phải giấy vẽ… hộp màu vương trên bùn đổ nửa lọ màu tím hoa cà. Anh bỗng giật khóe miệng, một nụ cười cực nhẹ thoáng qua trên mặt, góc giấy vẽ bị gió thổi lệch… đè lên một con nhện lông mà không hay… suýt ngã vào hàng rào sắt gai của luống hoa.
Tô Uyển nhìn theo, trong hơi nước bốc lên, một bệ đá thấp sát vách đá giả, trên đó phủ đầy dây leo như nhung xanh thẫm, đúng là vị trí thời trẻ của cha. Sự cố đã nhắc trong nhật ký, con nhện lông bị đè chết. Thuốc trong người Trình Ngạn Quân phát huy tác dụng rồi? Đưa khoảnh khắc nhỏ bé khó xử thời thanh xuân của cha, hiện lên lần nữa trước biển hoa rực lửa của hiện thực?
Tô Uyển bước về phía bệ đá, đế giày giẫm trên sỏi ướt lối đi hoa, màu đỏ sẫm đặc quánh vây quanh cô.
Nhưng Trình Ngạn Quân không theo, đứng bên chiếc ghế dài, bóng người ở rìa biển hoa đỏ sôi sục như một nét mực xám đậm tĩnh lặng. Ánh nắng đổ xuống dưới chân anh một vệt bóng mỏng manh, Tô Uyển có thể cảm thấy một sự tập trung nặng nề đè lên lưng. Cảm giác nóng bỏng của ống kính lấy nét, giống như sự đông cứng trước lần bấm máy trên đá ngầm biển Changi. Anh đang chờ đợi điều gì? Chờ đợi sự hiện ảnh trong phòng tối chỉ có ở máy ảnh cũ? Hay chờ đợi cô, như một vật chứa, chạm vào tàn ảnh không-thời-gian cha lưu giữ?
Cô đi đến bên bệ đá, đường gân lá dây leo dưới đầu ngón tay như vảy rắn lạnh lẽo. Trên bệ đá phủ một lớp hơi nước mỏng, ướt và nhờn. Tô Uyển ngồi xuống, lấy từ ba lô cuốn nhật ký của cha, đặt trên mặt đá đầu gối. Cô mở nhật ký, ánh nắng xuyên qua sương mù rải lên trang giấy, bốc hơi thành những vệt sáng méo mó.
Cô đọc nhỏ những dòng chữ của cha, tốc độ chậm rãi, như câu thần chú:
… Đỏ như máu sôi. Góc giấy vẽ ướt cuốn lại. Dây leo quấn rãnh đá lạnh buốt châm vào kẽ ngón tay…
Giọng nói trong biển hoa nóng bỏng có vẻ nhỏ bé nhưng rất rõ ràng, hơi nước xì xè phun vào giữa tóc cô.
Phía sau xa, hướng chiếc ghế dài, Trình Ngạn Quân dường như hơi động đậy, cánh tay trái lại run nhẹ, ngón trỏ phải buông thõng vô ý vạch lên tay vịn gỗ thô ráp của ghế dài những vết không thấy. Hiện ảnh đang xảy ra? Khi cô đọc những dòng chữ cha bỏ lại trong thời gian?
Tô Uyển ngừng đọc, tay đặt lên chỗ lõm trên bệ đá phủ dây leo đã được miêu tả trong nhật ký.
Đột nhiên —
Phía trước, trong khóm Hồng Môn thấp, một khoảnh khắc ngắn ngủi, nơi hơi nước bốc lên đậm đặc nhất, ánh sáng dường như vặn vẹo. Nơi bóng hoa chồng lấp nổi lên một luồng sáng mờ dịu màu xanh lục nhạt, gần như lập tức bị ánh sáng mạnh xua tan. Trung tâm ánh sáng dường như mơ hồ ngưng tụ một hình dạng mờ ảo trong suốt, giống như đôi người dựa vào nhau, đường viền vai chàng trai trẻ có phần non nớt và mảnh khảnh, mái tóc xoăn ngắn của cô gái ánh lên viền vàng mờ mượt dưới nắng. Đường viền tan chảy trong hơi nước, thoáng qua rồi biến mất.
Ngón tay Tô Uyển bỗng bấu vào bìa cứng thô ráp của nhật ký, là cha và cô ấy? Thuốc hiện hình của Trình Ngạn Quân… giữa ban ngày trong thung lũng Hồng Môn… đã cưỡng bức hiện lên hình ảnh?
Ho! Ho!
Phía sau vang lên một tiếng ho ngắn dữ dội, như cổ họng bị cát sắt chà xát, Tô Uyển ngoảnh lại.
Trình Ngạn Quân đang dùng mu bàn tay che miệng, ống tay áo tuột nửa tấc, lộ ra da mép cánh tay. Lưng anh hơi khom, run rẩy dữ dội vài cái. Khi bỏ tay xuống, Tô Uyển liếc thấy lòng bàn tay trái nắm chặt, mép kẽ ngón tay dính vài vệt máu mới đỏ chói không bình thường, nửa đông không khô. Đỏ tươi như dịch hoa Hồng Môn dưới chân, là sự phản kháng của viên thuốc trắng tràn ra.
Anh nhanh chóng nhét bàn tay dính máu vào túi áo khoác, động tác mạnh đến mức làm đổ một chai nước không chủ ở mép ghế sau. Thân chai rơi xuống nền sỏi phát ra tiếng ngắn đục đục, nước trong chảy ra. Trình Ngạn Quân không thèm nhìn dòng nước, gương mặt nhợt nhạt thiếu máu không một biểu cảm, chỉ còn lại bóng mệt mỏi xanh đen sâu hơn trong hốc mắt, như bị mực đậm tô đi tô lại.
Anh không giải thích, thậm chí không nhìn Tô Uyển. Quay người nhanh chóng bước xuống bậc thấp bục quan sát, bóng lưng xé tan màu đỏ thắm và màu xanh ẩm ướt, như một con tàu đắm đang lao nhanh về phía xoáy nước không ánh sáng sâu hơn của biển xanh.